Çocuğunuzdaki Bu Davranışlar Sadece “Titizlik” Olmayabilir..

Çocuğunuzda aşağıdakilere benzer davranışlar gözlemliyor musunuz?

• Sürekli El Yıkama: Kirlendiğini düşünerek veya mikroplardan endişe ederek ellerini defalarca yıkar.

• Tekrar Tekrar Kontrol Etme: Ödevini yapıp yapmadığından, kapıyı kilitleyip kilitlemediğinden veya bir eşyasının yerinde olup olmadığından emin olamaz ve sürekli kontrol eder.

• Aşırı Düzen ve Simetri İhtiyacı: Eşyalarını belirli bir düzene göre sıralar ve bu düzen bozulduğunda aşırı tepki verir. Kimsenin eşyalarına dokunmasına izin vermez.

• Sürekli Onay Arama: “İyi bir çocuk muyum?”, “Kötü bir şey olmayacak, değil mi?” gibi soruları defalarca sorarak sizden güvence almaya çalışır.

• Rahatsız Edici Düşünceler: Aklına gelen ve onu çok rahatsız eden (örneğin, sevdiklerine zarar verme, kötü bir şey söyleme gibi) düşüncelerden dolayı yoğun bir sıkıntı ve suçluluk duyar.

Eğer bu davranışlar çocuğunuzun günlük yaşamını, okul başarısını veya arkadaşlık ilişkilerini olumsuz etkiliyorsa, bunlar basit bir “titizlik” veya “kötü alışkanlık” olmayabilir. Bu durum, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) adı verilen, tedavi edilebilir nörobiyolojik bir rahatsızlığın işareti olabilir.

OKB Nedir? Takıntı ve Zorlantı Döngüsü

OKB, iki ana bileşenden oluşan bir kısır döngüdür:

1. Obsesyonlar (Takıntılı Düşünceler): İstenmeyen, istemsizce akla gelen, yoğun sıkıntı ve kaygıya neden olan tekrarlayıcı düşünceler.  Çocuklar bu düşüncelerin mantıksız olduğunu bilseler bile kendilerini düşünmekten alıkoyamazlar.
   • Yaygın Örnekler: Mikrop ve kirlenme korkusu, kendine veya sevdiklerine zarar verme endişesi, aşırı simetri ve düzen ihtiyacı, günahkâr veya kötü bir şey yapma korkusu.
2. Kompulsiyonlar (Zorlantı Davranışları): Obsesyonların yarattığı yoğun sıkıntıyı azaltmak veya korkulan şeyin gerçekleşmesini önlemek için çocuğun kendini yapmak zorunda hissettiği tekrarlayıcı fiziksel veya zihinsel eylemlerdir.
   • Yaygın Örnekler: Aşırı el yıkama, kilit/ocak kontrol etme, sayma, kelimeleri tekrarlama, eşyaları düzenleme, sürekli güvence arama veya dua etme.

Tedavi Yaklaşımımız: Kanıta Dayalı tedaviyi sunmak

1. Psikoterapi:

Çocuk, kompulsiyonu yapmadığında korktuğu şeyin başına gelmediğini ve kaygısının bir süre sonra müdahale etmese bile kendiliğinden azaldığını deneyimleyerek öğrenir. Bu, beynin adeta yeniden programlanmasını sağlar ve OKB’nin kısır döngüsü kırılmaya çalışılır.

EMDR ve Brainspotting: Eğer OKB’nin başlangıcı veya alevlenmesi, belirli bir travmatik olayla ilişkiliyse, bu beyin temelli terapiler, altta yatan travmatik anıyı işlemden geçirerek OKB semptomlarının azalmasına yardımcı olabilir. Bu yöntemler, ana ERP tedavisine ek olarak değerli bir destek sunabilir.

2. İlaç Tedavisi: Beyne Gerekli Desteği Sağlamak

Orta ve şiddetli OKB vakalarında, psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi büyük fayda sağlar. OKB’nin beyindeki serotonin gibi nörotransmitter sistemlerindeki dengesizliklerle ilişkilidir. İlaç desteği ile düşünceleri hafifleyen çocuk, ERP terapisinin en zorlu kısmı olan “alıştırma ve tepki önleme” adımlarını atmak için gereken cesareti ve gücü daha kolay bulur.

Aileye Not: Siz Tedavinin En Önemli Parçasısınız

OKB, tüm aileyi etkiler. Ebeveynler iyi niyetle de olsa bazen çocuğun güvence arayışına cevap vererek veya ritüellerine yardım ederek farkında olmadan kompulsiyonların bir parçası olabilir. Tedavi sürecinde aileye de OKB’yi nasıl yöneteceklerini, çocuğa nasıl destek olacaklarını ve kompulsiyonlara nasıl “teslim olmayacaklarını” öğretebiliriz.

Bu konuda yardım almak için bizlere ulaşabilirsiniz.